به گزارش مشرق، رهبر معظم انقلاب اسلامی در بیانیه مهم و راهبردی موسوم به «گام دوم انقلاب» خطاب به ملت ایران توصیه‌هایی اساسی به‌منظور «جهاد بزرگ برای ساختن ایران اسلامی بزرگ» ارائه فرموده‌اند. در بخش مهمی از این بیانیه راهبردی که به سرفصل اقتصاد پرداخته، ضمن برشمردن ظرفیتهای مهم کشور برای گام دوم انقلاب در حوزه اقتصادی، توصیه های اساسی برای تحقق اقتصاد قوی که نفوذپذیر و سلطه پذیر نباشد، بیان شده است؛ به همین سبب با دکتر محمد امین لنگری، استاد دانشگاه جامع امام حسین (علیه السلام) پیرامون چگونگی حرکت به سمت اقتصاد قوی گفت‌وگو کردیم؛

وی با بیان اینکه حجم نقدینگی در تشکیل اقتصاد قوی نقش اساسی دارد گفت: معمول اقتصادانان و به تبع دولتمردان حجم نقدینگی را درست اندازه گیری نمی کنند  و شاخصهای مناسبی برای محاسبه حجم نقدینگی کشور ندارند.

این کارشناس اقتصادی افزود: امروزه برای اندازه‌گیری حجم نقدینگی کشور سمت چپ ترازنامه بانکها و کل میزان حجم سپرده‌ای که در در بانکها ملاک قرار می‌گیرد؛ در حالی که حجم سپرده‌ها با گردش پول می‌تواند زیاد شود؛‌ یعنی اشخاص در بانک سپرده‌گذاری می‌کنند و بانک بر اساس آن وام می‌دهد در نهایت آن وام خرج می‌شود.

لنگری  با بیان اینکه اگر گردش پول زیاد باشد سپرده‌های بیشتری خلق می‌شود و اگر گردش پول کمتر باشد سپرده‌های کمتری ایجاد می‌شود در حالی که حجم پول ثابت است گفت:بنابراین احتساب سپرده‌های بانکی در میزان حجم نقدینگی اشتباه رایج است.

* توزیع اشتباه نقدینگی؛‌ افزایش حجم نقدینگی تنها راهکار باقیمانده برای  عبور از رکود

این استاد دانشگاه با اشاره به اینکه مهترین نیاز اقتصاد امروزه کشور خروج از رکود است گفت:‌ بایستی برای خروج از رکود حجم نقدینگی را افزایش دهیم چرا که با توجه به توزیع ناصحیح نقدینگی در کشور  حجم نقدینگی فعلی برای رونق تولید نا کافی است و اینکه اقتصاد دانان تشویق به کاهش حجم نقدینگی می‌کنند اشتباه است.

وی با اشاره به ضرورت محاسبه درست میزان حجم نقدینگی در کشور گفت:‌فرمول حجم سپرده‌های بانکها را ضرب در یک روی نرخ ذخیره قانونی و میزان خلق پول بانکی را به وسیله شبکه بانکی اعلام می‌کرد در صورتی صحیح است که دست بانکها برای خلق پول باز باشد در حالی امروزه بانکها برای خلق پول هیچ امکان و اختیاری ندارند.

لنگری با تأکید بر اینکه ‌ امروز اقتصاد کشور  به شدت به پول نیاز دارد تا رکود خارج شود گفت: با محاسبه اشتباه میزان نقدینگی دائما به رکود بیشتر دامن می زنیم.

این کارشناس اقتصادی گام بعدی برای حرکت به سمت اقتصاد قوی را اصلاح سیستم بانکی دانست و افزود:‌ متأسفانه سیستم بانکی امروز کشورمان بر اساس ارزش زمان پی‌ریزی شده است؛ یعنی چه سود سپرده و چه سود تسهیلات مبتنی بر ارزش زمان محاسبه می شود که ماحصل آن نرخهای بالا در جذب سپرده بیشتر در رقابت با بانکهای دیگر است.

* نرخ بالای سود بانکی بلایی بزرگ برای اقتصاد کشور

وی با هشدار نسبت به اینکه نرخ بالای سود بانکی بلایی بزرگ برای اقتصاد کشور شده است گفت: بانکها برای بقای خود در این رقابت ناسالم مجبورند سود کلان بدهند در صورتی که به آن میزان سود ندارند؛‌ بنابراین نمی‌توانند  با نرخهای کم تسهیلات به  تولید کنندکان بدهند  و دود این رقابت ناسالم به چشم تولیدکنندگان می‌رود و برای آنها ایجاد مشکل می‌کند.

محمد امین لنگری افزود: بایستی سیستم بانکی از ابزارها و قراردادهایی استفاده کند که اولا سود تسهیلات بر اساس سود بخش واقعی اقتصاد از دریافت کننده تسهیلات دریافت شود و بانک هم بر اساس سود اخذ شده از تسهیلات سود سپرده‌گذاران را پرداخت کند و بانکها مجاز نباشند خارج از سودی که از تسهیلات دریافت کردند سودی به سپرده‌گذاران پرداخت کنند و سودها را از قبل اعلام کنند.

این کارشناس اقتصادی با هشدار نسبت به آینده خطرناکی که بانکها با اعطای سود خارج از قاعده بر اقتصاد کشور تحمیل می‌کنند گفت:‌ سود خارج از قاعده بانکها اقتصاد کشور را دیر یا زود به سمت بحران پیش خواهد برد و در آینده اقتصاد کشور را به سمت طوفان مالی خواهد برد چرا که آنها را معرض ورشکستگی قرار داده است.

* رکود ویرانگرتر از حجم نقدینگی

وی در پاسخ به این پرسش که اقتصاددانان افزایش حجم نقدینگی را به صلاح اقتصاد کشور نمی‌دانند و آن را ویرانگر می‌دانند گفت: این مطلب درست است که حجم نقدینگی ویرانگر است اما ویرانگرتر از حجم نقدینگی رکود حاکم بر فضای کشور است که برای خروج از آن چاره ای جز تزریق پول به بازار نیست

لنگری افزود: مساله امروز  اقتصاد کشور حجم نقدینگی نیست بلکه مشکل نحوه توزیع نقدینگی است که به جای اینکه در خدمت رونق تولید باشد در خدمت سوداگران و دلالان است.

این استاد دانشگاه با انتقاد از کارشناسانی که معتقدند حجم نقدینگی باعث تلاطم در بازار سکه،‌ ارز و به طور کلی افزایش قیمتها می‌شود گفت:‌ نگاه تک بعدی به حجم نفدینگی برای افزایش افسار گسیخته قیمتها نگاه کاملی نیست چرا که با با یک حجم کمی از نقدینگی نیز اگر به سمت بازار خاصی مثلا سکه سوق داده شود می‌توان بازار را آَشفته کرد؛ بنابراین آشفتگی بازار را نمی‌توان معول صرفا حجم زیاد نقدینگی در کشور دانست و به وسیله آن تورم را ردیابی کرد.

* مباحث رفتاری مهمترین عامل تورم در اقتصاد کشور

وی با تأکید بر اینکه منشا تورم در کشور حجم نقدینگی نیست چراکه بانکها قدرت خلق پول ندارند و جلوی خلق پول بانکها را بانک مرکزی گرفته است گفت: مهترین ریشه تورم در اقتصاد ایران مباحث رفتاری است که در فقدان نظارت افراد عادت کردند تا آنجایی که ممکن است قیمت کالاهای خود را بالا ببرند و بقیه مردم نیز با توجه به افزایش نسبی قیمتها مجبور می‌شوند قیمت کالا و خدمات خود را افزایش دهند و دولت نیز در ادامه مجبور به افزایش قمیت کالاهای خود چون بنزین و دلار می‌شود.

این کارشناس اقتصادی با اشاره به بیانات مقام معظم رهبری که مهمترین چالش درونی اقتصاد را عیوب ساختاری و ضعفهای مدیریّتی خواندند گفت: وقتی نظارتها بازدارنده نباشد و حتی با حذف قیمتهای روی کالا تشویق به تناوب قیمتها باشد به تدریج گران فروشی شکل می‌گیرد و همچونی ویروسی به همه‌ جا سرایت می‌کند.

محمد امین لنگری با ابراز اینکه امروزه اقتصاد کشور از فقدان پول رنج می‌برد گفت: متأسفانه منابعی که دست بانکها است در راستای رونق تولید خرج نمی‌شود.